Historia bogów, półbogów i bohaterów

Sample Image


HISTORYA
BOGOW PÓŁBOGOW I BOHATYROW
CZCZONYCH OD RZYMIAN I GREKOW
przez
J. Fr. Le-Pitre
Dawniey professora wymowy w uniwersytecie paryzkim i naczelnika instrukcyi.
przetłumaczona podług nowego wydania
przez
Michała Podczaszyńskiego.
Roku 1820.
w Wilnie
w Drukarni dyecezal. XX. Missyonarzów
p. k. a_. _Kazimierza.
Dozwala się drukować pod tym warunkiem, aby po wydrukowaniu nie pierwiey wydawać zacząć, aż będą złożone w Komitecie Cenzury exemplarze xięgi tey: jeden dla tegoż Komitetu,
dwa dla Departamentu Ministaryum Oświecenia, dwa exemplarze dla IMPERATORSKIEY publiczney Biblioteki, jeden dla IMPERATORSKIEY Akademii nauk. Dan w Wilnie 1819. Ru Kwietnia 21.
_C.
Golański._



WSTĘP
Niewiadomość i zabobon, a częstokroć i wdzięczność, były przyczyną czci, iaką starożytne narody oddawały bogom fałszywym.
Ludzie grubych i barbarzyńskich obyczajów, niemający prawdziwego wyobrażenia bóztwa i sądzili iednak za potrzebę oddawać cześć istocie wyższey od siebie natury, która
słuchała ich próśb i modłów, wspomagała w złych zdarzeniach, i obiecywała im dobra daleko większa od tych, o iakie się starali u podobnych sobie.
Słońce i xiężyc naypierwey cześć odbierały. Wszystko cokolwiek uderzało oczy, i zadziwiało ich umysł, było przedmiotem czci i rzeczą świętą.
Często obawa czyniła podobne skutki co i podziwienie, tak dalece, że ludzie czcili straszydła, dla tego iedynie, ze się ich obawiali.
Łatwo iednak domyślać się potrzeba, ze miłość i wdzięczność czyniły wielką liczbę bóztw u narodów starożytnych.
Kiedy iaki wojownik wsławił się przez swoię odwagę i męztwo: kiedy rządzca zapewniał dobro poruczonych iego staraniu, kiedy przez iaki wynalazek użyteczny, człowiek rozsądny i
biegły, szczególnieyszą swemu krajowi uczynił przysługę, iego pamięć, miła tym którzy go znali, nie szła z nim razem do grobu. Kiedy iuz go nie było, nie sądzono wcale, że iuż bytność swoję zakończył, lecz wyobrażano sobie, ze opuścił ziemię, aby póyśdź szukać w niebie szczęśliwego mieszkania,
gdzieby mógł cieszyć się wiesznością w nadgrodę cnót swoich.
W tenczas stawiano mu ołtarze, czyniono śluby, obchodzono święta na cześć iego: ta cześć zachowywała się naprzód w tym kraju, gdzie się urodził, wkrótce potem przenosiła
się do krajów sąsiedzkich, a często stawała się, wspólną Wszystkim narodom. Tym. sposobem: Saturn, Jowisz, Bachus, Ozyrys, Hermes i, t, d. otrzymali cześć nieśmiertelności.
Mitologiia złożona iest z bajek, które uważane od starożytnych, iako dzieła szacunku godne, były zasadą, ich religii.
Wiadomość Mitologii koniecznie iest potrzebna; bez niey rzeźbiarze, malarze, a szczególniey poeci, byliby pozbawieni naylepszego zrzódła.
Czerpają z bajek to, co czyni ich dzieła przyjemnemi; a człowiek niewiadomy w tey nauce, nie może oszacować dobroci obrazu lub posągu, ani czuć pięknością iakie nam zostawiły
pisma przednieyszych pisarzów.
CHAOS
Przed stworzeniem świata, wszystkie żywioły były zmieszane w tey niewyrobioney i bezkształtney massie, ktorą, poeci nazywają _Chaos, _Gdy przyrodzenie, czyli Bóg
bezimienny, uczynił koniec temu nie porządkowi, dając każdemu z żywiołów mieysce, iakie dotychczas zaymuje: ogień zajął naywyższą krainę, powietrze zostało pod nim
umieszczone; nierównie niżey ziemia, lecz cokolwiek wyżey nad wodę, która ią ze wszech stron otacza.
Starożytni naturę nazywali _Daemagorgan, _co znaczyło _genijusz ziemski.
_Pierwsze iego dzieci były: Pan, trzy Parki, Nieby, Pyto bogini porady, ziemia i Ereb.
Imię tego ostatniego bóztwa, w takiem było poszanowaniu u niektórych narodów, szczególniey u Arkadyanów, że go niewolno było wymawiać,
Chaos miana także za bożka, którego
wyobrażano czyniącego porządek w rozproszonych żywiołach.
PRZEZNACZENIE
_Przeznaczenie sy_n Chaosa i Nocy, był bóztwem samowładnym, którego prawom żadna moc oprzeć się nie mogła.
U nóg ma kulę ziemską; trzyma naczynie, w którem się mieszczą losy wszystkich ludzi. Wyroki iego zapisane, w xiędze przeznaczenia, były złożone na żelaznym ołtarzu.
Bogowie mogli się iey radzić; lecz sam Jowisz, lubo miał naywyższą, władzę, nie mógł odmienić iey nie odzownych wyroków.
Jeżeli czasem brał szalę dla ważenia przeznaczeń ludzi tych, którym sprzyjał, a których losy nie były mu wiadome, to czynił dla tego, aby poznał stronę biorącą górę,
którą musiał przy iey przeznaczeniu zostawić.
Blizko przeznaczenia była _Potrzeba, _ze wzrokiem surowym, trzymaiąca w ręku wielkie drągi i kliny.
Boginię tę mają za córkę Fortuny.
Parki, Czas i Potrzeba, były wykonawcami woli przeznaczenia.
PODZIAŁ BOGÓW.
Bogowie dzielili się na wiele klass, s tych _w _pierwszey byli bogowie wielcy, a każdy z nich miał udzielną władzę, ale pod rządem Jowisza.
Było ich dwunastu: _Jowisz, Juno, Apollo, Dyona, Merkury, Wenus, Neptun, Ceres_, _Minerwa_, _Westa_, _Mars i Wulkan. _Bogowie ci składali radę niebieską. Nazywana ich _Consentes.
_
Liczba ta powiększona była óśmią nowymi radzcami, których nazywano bogami wybranemi, ci byli:_ Geniiusz, Janus_, _Saturn, Bachus, Pluton, Kupido, Cybela _i _Proserpina.
_
Półbożkowie zaymowali trzecią klassę. Nazywano bohatyrami urodzonych z bożka i niewiasty, albo z bogini i człowieka.
Ostatnia klassa zaymowała tych, którzy się czynami wielkiemi wsławili na ziemi, a których pamiątkę poetowie unieśmiertelnili.
WIELCY BOGOWIE.
CELUS.
Celus uważany był za naydawnieyszego z bogów. Zaślubił sobie Tyteę, _z _którey miał wiele dzieci, między innemi: _Saturna, Tytanów _i _Cyklopów.
_Synowie iego zburzyli się przeciw niemu. Ale przed uskutecznieniem zamiaru od oyca wstrzymani i uwięzieni zostali.

1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 | 31 | 32 | 33 | 34 | 35 | 36 | 37 | 38 | 39 | 40 | 41 | 42 | 43 | 44 | 45 | 46 | 47 | 48 | 49 | 50 | 51 | 52 | 53 | 54 | 55 | 56 | 57 | 58 | 59 | 60 | 61 | 62 | 63 | 64 | 65 | 66 | 67 | 68 | 69 | 70 | 71 | 72 | 73 | 74 | 75 | 76 | 77 | 78 | 79 | 80 | 81 | 82 | 83 | 84 | 85 | 86 | 87 | 88 | 89 | 90 | 91 | 92 | 93 | 94 | 95 | 96 | 97 Nastepna>>